تب

مشكلات شايع پاها و راه رفتن در كودكان و نوجوانان

الف) راه رفتن روي نوك پنجه يك پا ( يك طرفه )

علت‌هاي اصلي بوجود آمدن اين حالت

1) كوتاهي پا

يكي از شايع‌ترين علل اين است كه يك پا كاملا كوتاه است و اگر كوتاهي بيش از3 سانتي‌متر باشد، كودك اين مشكل را اغلب با راه رفتن روي نوك پنجه جبران خواهد كرد به نحوي كه پا به زمين برسد.

2) انقباض غير طبيعي و غير ارادي

حالت ديگر ، وجود يك انقباض غير طبيعي غير ارادي ( اسپاستيسيتي ) در عضلات پاي كودك است.

3) التهاب شديد تاندون آشيل ( تاندون اصلي عضلات پشت ساق پا )

در اين حالت به علت وجود درد در پاشنه، كودك براي كاهش درد و كاهش فشار وارد شده بر تاندون آشيل براي راه رفتن از پنجه استفاده مي‌كند.

4) وجود توده در عضلات ساق پا

گاهي اوقات وجود يك توده در عضلات عمقي ساق پا مي‌تواند منجر به بروز اين حالت شود. اين توده معمولا مي‌تواند يك تومور عروقي باشد ( همانژيوم ) ، اگر چه اين حالت بسيار نادر مي‌باشد ولي در صورت وجود، عضلات ساق متورم و بر آمده مي‌شوند.

ب) راه رفتن روي نوك پنجه هر دو پا ( دو طرفه)

علت‌هاي اصلي بوجود آمدن اين حالت

1) علل و عوامل ناشناخته

رايج‌ترين علت راه‌رفتن روي پنجه پاي دو طرفه، علل ناشناخته است كه اصطلاحاً راه رفتن روي پنجه عادتي ناميده مي‌شود، اين حالت معمولاً سه ماه پس از راه رفتن كودك آغاز مي‌شود. در برخي از موارد به علت استفاده از روروئك با ارتفاع غير مناسب نيز اين حالت ايجاد مي‌شود.

راه رفتن روي پنجه‌ در سنين 10 تا 18 ماهگي كه كودك راه رفتن را مي‌آموزد امري عادي و طبيعي تلقي مي‌شود، هنگاميكه از كودك بخواهيد به طور صحيح راه رود، ابتدا پاشنه پا و سپس پنجه خود را زمين مي‌گذارد ولي زماني كه تمركز نمي‌كند مجددا روي پنجه راه مي‌رود. 

2. فلج‌هاي مغزي:

( پاراپلژي و دي پلژي‌اسپاستيك )

 

3. ساير علل :

شامل بيماري‌هاي نادر عصبي غضلاني ، كه در اين موارد تشخيص و انتخاب نوع مداخله بر عهده پزشك معالج صورت مي‌گيرد.

اهميت پيگيري و تعيين وضعيت

از آنجايي كه كل بدن يك زنجيره بيومكانيكال به هم پيوسته مي‌باشد و اثرات يك مفصل بر ساير مفاصل و در نهايت بر كل بدن تأثيرگذار است، پيگيري و تصحيح كوچك‌ترين اختلالات به منظور جلوگيري از عوارض ثانويه در آينده اهميت بسزايي دارد.

 

انواع مداخلات درماني

طيف وسيعي از مداخلات براي حل اين مشكل وجود دارد كه با توجه به علت ايجاد كننده آن متفاوت خواهد بود. در ابتدا بايد با مراجعه به پزشكان متخصص (نورولوژيست ، ارتوپد ، طب فيزيكي و توان‌بخشي ) علت دقيق آن مشخص شود، پس از آن مي‌توان در مورد نوع مداخله درماني لازم تصميم گيري صحيح‌تري انجام داد.

 

ج) راه رفتن در حالي كه پنجه پاها رو به داخل است.

در راه رفتن نرمال پنجه‌ها بايد نسبت به خط وسط 7 درجه زاويه داشته باشند، در برخي موارد كودك به گونه‌اي راه مي‌رود كه نوك پنجه‌ها رو به داخل مي‌باشد. اين اختلال ممكن است يكطرفه و يا دو طرفه باشد، علت اين عارضه ممكن است به دليل مشكلات ساختمان در زاويه سر استخوان ران پا و يا به دليل چرخش در استخوان ساق و يا كوتاهي عضلات اطراف ران باشد، در هر صورت با مشاهده موارد فوق كودك بايد توسط پزشك متخصص معاينه شده و مداخله درماني مناسب اتخاذ گردد.

د) پاهاي پرانتزي و ضربدري

پاهاي پرانتزي

عارضه‌ي پاي پرانتزي نوعي اختلال در طرز قرار گرفتن ساق‌هاي پا است كه در آن زانوها از هم فاصله زيادي مي‌گيرند. افراد مبتلا در هنگام راه رفتن پاهاي خود را به طرف خارج كشيده و  با لبه خارجي پا راه مي‌روند.

 

تشخيص

تشخيص اين عارضه بسيار ساده است. براي اين كار بايد از فرد مورد نظر بخواهيم تا در حالت ايستاده قوزك را به هم بچسباند و به نحوي كه كشكك‌هاي زانو به سمت جلو باشد، سپس فاصله بين دو زانو را اندازه‌گيري مي‌كنيم. در اين حالت عضلات ران فرد بايستي كاملا شل و  بدون انقباض باشد، در افراد مبتلا فاصله بين دو زانو از هم زياد بوده و بين دو پا حالتي شبيه به كمان مشاهده مي‌شود.

 

پاهاي ضربدري

پاي ضربدري در حقيقت انحراف به خارج  مفصل زانو به علل مختلف مي‌باشد كه شايع‌ترين علت آن وراثتي است. اين اختلال سبب آسيب به زانو در بزرگسالي و در نهايت به علت تغيير در توزيع وزن بدن سبب ايجاد مشكل در ساير مفاصل مي‌شود. اين امر روي راستايي ستون فقرات تأثير خواهد گذاشت.

تشخيص

در اين عارضه با چسبانيدن زانوها به هم، فاصله بين دو قوزك پا وجود دارد و بديهي است كه تشخيص دقيق بوسيله پزشك متخصص و تأييد آن توسط سيستم‌هاي ارزيابي بيومكانيكال مي‌باشد.

عدم تعادل عضلاني، كاهش قدرت عضلات داخل و خارج پا، استفاده از كفش‌هاي نامناسب، تكرار عادات غلط حين راه رفتن به ويژه در جوانان، آسيب‌هاي استخواني، بيماري نرمي استخوان، جوش خوردن نامناسب شكستگي ‌ها ، پارگي ليگامان‌ها و رباط‌هاي اطراف زانو و بسياري عوامل ديگر غير از وراثت مي‌توانند از عوامل ايجاد كننده پاهاي پرانتزي و ضربدري مي‌باشند.

استفاده از تكنولوژي‌هاي جديد در تشخيص

با استفاده از سيستم‌هاي كامپيوتري ارزيابي بيومكانيكال، از كل اندام تحتاني كودك تصوير برداري انجام مي‌گيرد، اينگونه تصوير برداري‌ها به كمك دوربين‌هاي خاص صورت مي‌گيرد و مانند راديولوژي نبوده و از بابت دريافت اشعه‌ي ايكس براي كودك مشكلي ايجاد نمي‌كند و تصوير گرفته شده در نرم‌افزارهاي خاصي تجزيه و تحليل گشته و ميزان انحراف مشخص مي‌شود و در نهايت در نوبت‌هاي مختلف درماني چنانچه كودك مشكل داشته باشد مي‌توان روند درمان را با كمك همين نرم‌افزارها پيگيري نمود.

مداخلات درماني

براي درمان مي‌بايست از درمان‌هاي ارتوتيك ( وسايل كمكي ) بسته به شدت ضايعه در مفصل زانو يا پا ( كفش ) و نيز حركات اصلاحي استفاده كرد.

گاهي تنها پوشيدن كفش طبي خاص كفايت مي‌كند و در برخي موارد نياز است مداخله مستقيم از ناحيه‌ي زانو صورت گيرد.

5. صافي كف پا

يكي از شايع‌ترين مشكلات پا كه افراد زيادي با آن دست به گريبان هستند و گاهي بدون آن‌كه از اين مشكل خبر داشته باشند و سال‌ها با آن زندگي كرده‌اند، صافي كف پا يا Flat Foot مي‌باشد. اين عارضه هم در كودكان و هم در افراد بالغ شايع است. در حدود 20 درصد از افراد بالغ دچار صافي كف پا هستند، در اين وضعيت قوس كف پا در يك يا هر دو پا كاهش يافته و يا كاملا از بين رفته است و اين در حالي است كه قوس طبيعي پا در بيشتر افراد فضايي را در قسمت داخلي پا ايجاد مي‌كند. موارد درگيري يكطرفه بديلي امكان  تأثير بيشتر بر روي ستون فقرات نسبت به دو طرفه از اهميت بيشتري بر خوردار است.

 ارتفاع اين قوس در افراد مختلف با يكديگر تفاوت دارد. در كودكان اين قوس وجود ندارد زيرا ايجاد اين قوس در حدود سنين 4 تا 10 سالگي اتفاق مي‌افتد. لازم به ذكر است كه در سنين بين 2 تا 4 سالگي در صورت وجود مشكل همراه ( نظير پائين آمدن استخوان ناويكولا و يا چرخش زياد پا به خارج) بايد مداخله درماني مربوط صورت گيرد.

صافي كف پا انواع مختلفي دارد اما به طور كلي بر اساس ميزان عارضه ايجاد شده به 2 گروه اصلي تقسيم مي‌شود:

1. صافي كف پاي بدون علامت

2. صافي كف پاي علامت‌دار

بيشتر كودكان كف پاي صاف بدون علامت‌دارند. صافي كف پاي علامت‌دار به دوشكل قابل انعطاف و سخت ديده مي‌شود.

در نوع قابل انعطاف پا در زمان ايستادن و زماني كه وزن روي آن قرار مي‌گيرد صاف به نظر مي‌رسد ولي وقتي فرد مي‌نشيند قوس كف پا به حالت طبيعي بر مي‌گردد. در نوع سخت قوس كف پا در هر دو حالت نشسته و ايستاده وجود ندارد.

علت ايجاد صاي كف پا

كف پاي انسان بالغ از 26 استخوان و 33 مفصل و تعداد زيادي ماهيچه و تاندون و رباط تشكيل شده است.

چگونگي قرار گرفتن اين ساختارها در كنار هم قوس‌هاي استخواني را ايجاد مي‌كند.

زماني كه راه مي‌رويم، اين قوس‌هاي قابل ارتجاع، وزن بدن را ميان پاها و ساق توزيع مي‌كنند، بعلاوه اين قوس‌ها نقش اساسي در چگونگي راه رفتن ما دارند و در واقع به عنون اهرم هاي محكمي براي حركت عمل مي‌كنند.

 

1. زمينه ژنتيكي وارثي

در بسياري از افراد زمينه ژنتيكي وارثي باعث عارضه مي‌باشد اگر چه به ندرت ناهنجاري‌هاي دوران رحمي و جنيني نيز مي‌تواند مسبب صافي كف پا باشد كه در اين حالت دو استخوان به صورت غير طبيعي به يكديگر متصل مي‌شوند، در اين نوع ، كف پا صاف و سخت بوده و از كودكي قابل مشاهده مي‌باشد.

2. آسيب‌هاي تاندوني

3. بيماري‌هاي عصبي عضلاني

4. استفاده از كفش‌هاي نامناسب

 

به عنوان مثال پوشيدن كفش‌هاي پاشنه بلند در خانم‌ها به علت ايجاد فشار زياد به رباط آشيل باعث ايجاد اختلال در مچ پا شده و منجر به از بين رفتن قوس كف پا مي‌شود. بديهي است تشخيص هر يك از اين علل و بكارگيري درمان مناسب منوط به نظر پزشك متخصص است. صافي كف پا معمولا با علائم و عوارض زير آشكار مي‌شود:

در برخي موارد صافي كف پا همراه با چرخش در مچ پا ( هايپرپروناسيون) مي باشد. در چنين مواردي اهميت موضوع ديگر تنها به خاطر صافي كف پا نيست بلكه چنين چرخشي باعث ايجاد تمايل در زانوها براي ضربدري شدن ميشود. بنابراين اقدام هر چه سريعتر جهت كنترل چنين چرخشي ضروري مي‌باشد.

 

انواع مداخلات درماني

انتخاب نوع مداخله درماني با توجه به شرايط، نوع و وضعيت بيمار متفاوت خواهد بود. از مهم‌ترين روش‌هاي درماني مي‌توان به موراد زير اشاره نمود:

1. استفاده از كفي‌هاي تقويت كننده قوس كف پا

2. استفاده از وسايل كمكي مانند كفش

ملاحظات

در استفاده از ارتوتيك‌ها نكات زير بايد مورد توجه قرار گيرد:

الف) از كفش‌هايي استفاده كنيد كه كفي پهن و محكم داشته باشد و ارتوتيك به راحتي با ان همخواني داشته باشد.

ب) هنگام استفاده از كفش و ارتوتيك از جوراب‌ مناسب استفاده كنيد.

ج) پس از تجويز و تهيه كفش و ارتوتيك مناسب، براي ويزيت دوره‌اي به پزشك خود مراجعه كنيد تا از صحت كفش و كفي خود اطمينان حاصل كنيد.

 

چگونگي تهيه كفي مناسب

استفاده از كفي طبي فقط و فقط بايد با تجويز پزشك صورت گيرد.

استفاده خودسرانه از كفي‌هايي كه در فروشگاه‌هاي لوازم بهداشتي يا دراوخانه‌ها عرضه مي‌شود، نه تنها كارايي لازم را ندارد بلكه ممكن است منجر به بيماري‌هاي مفصلي مختلف شود، كفي مناسب هر شخص با توجه به سن، ميزان صافي پا و استخوان‌بندي او متفاوت است و  استفاده از كفي‌هاي غيراستاندارد منجر به خستگي و دردهاي بيشتري در ناحيه پا و كمر خواهد شد. تحقيقات نشان مي‌دهد كه در حدود 15 تا 20 درصد افراد جامعه داراي صافي كف پا هستند و براي تهيه و تجويز كفش و كفي مناسب بايد به متخصصين ارتوپدي و پا طب فيزيكي مراجعه كنند.

كودكاني كه داراي كف پاي صاف هستند در صورت استفاده از ارتوتيك‌هاي مناسب در دوران كودكي مي‌توانند از بسياري از مشكلات و درد‌هاي مفصلي در بزرگسالي در امان بمانند.

 

استفاده از تكنولوژي‌هاي جديد در تشخيص و درمان

با استفاده از اسكنرهاي فشاري كامپيوتري ميزان و نوع توزيع فشارهاي كف پا در يك نرم افزار پيشرفته آناليز گرديده و شكل قوس پا، محل مركز ثقل ، نحوه توزيع وزن بين دو پا و نقاط پر فشار مشخص مي‌گردد و از طرف ديگر بيمار روي همين صفحه سنسوري راه مي‌رود و اختلال راه رفتن نيز ارزيابي مي‌گردد. سپس از نتايج حاصل از اين اسكن كامپيوتر در صورتي كه كودك صافي كف پا و يا هرگونه اختلال ديگر داشته باشد كفش و يا كفي مناسب طراحي مي‌گردد.

 

ساير موارد درماني

1. تغيير سبك زندگي

منظور استراحت و پرهيز از انجام حركاتي است كه منجر به تشديد وضعيت مي‌شود، گاهي اوقات كاهش وزن نيز بسيار كمك كننده است.

 

2. استفاده از دارو در صورت لزوم

استفاده  از داروهاي مسكن و يا ضدالتهاب در مواردي كه پزشك تجويز كند.

 

3. انجام حركات ورزشي اصلاحي

گاهي اوقات انجام حركات كششي براي كاهش درد پا و كمر و بهبود وضعيت بسيار كمك كننده است.

 

4. استفاده از مداليته‌هاي فيزيكي

ز قوس كف پاي زياد ( گودي كف پا )

 

در بعضي موارد قوس طولي داخلي پا از حد معمول بيشتر بوده و نقاط توزيع وزن محدود به پاشنه و پنجه مي‌‌شود. در چنين شرايطي حتما بايد مداخله ارتوتيك مشتمل بر كفي‌هاي طبي خاص كه باعث تنظيم توزيع فشارهاي كف پا مي‌شوند، استفاده نمود؛ چرا كه راه رفتن در چنين شرايطي باعث اعمال فشار به زانو و ايجاد تمايل جهت پرانتزي شدن زانو مي‌شود.

 

ح عقب رفتگي زانوها

يكي ديگر از مشكلات شايع در كودكان كه ممكن است زمينه ارثي و يا ساختماني داشته باشد. عقب زدگي زانوها مي‌باشد كه ممكن است يك طرفه و يا دو طرفه بوده و در هر دو وضعيت ايستاده و هنگام راه رفتن مشاهده مي‌‌شود. در بيشتر موارد مشكل نرمي ساختارهاي محافظ مفصل نيز باعث چنين اختلالي مي‌شوند. اين عارضه مي‌بايست هر چه سريعتر بررسي شده و فرد تحت درمان مناسب قرار گيرد.

 

 

 

                  

 

 

 

شاخص کیفیت هوا یا AQI چیست؟

AQI شاخصی است که برای گزارش روزانه‌ی کیفیت هوا به کار می رود و نشان می‌دهد که هوای اطرافتان چقدر تمیز یا آلوده است و

این حد از آلودگی چه اثراتی ممکن است بر سلامتی شما داشته باشد. این شاخص بر اثراتی متمرکز است که ممکن است

چند ساعت یا چند روز بعد از تنفس در این هوا با آنها مواجه شوید.

 

در تهران این شاخص برای ۶ آلاینده‌ی هوا اندازه‌گیری و روزانه گزارش می‌شود:

منوکسیدکربن(CO)، ازن(O3)، دی‌اکسیدنیتروژن(NO2)، دی‌اکسیدگوگرد(SO2)، ذرات معلق زیر ۲٫۵ میکرون(PM2.5)

و ذرات معلق زیر ۱۰ میکرون(PM10). بالاترین شاخص در بین این شش مقدار، به عنوان شاخص کلی آن روز گزارش می‌شود.

 

اعداد شاخص کیفیت هوا چه معنایی دارند؟

محدوده این شاخص بین 0 تا 500 متغیر است. هر چه شاخص بالاتر باشد، هوا آلوده‌تر و اثرش بر سلامتی بیشتر است.

مثلا شاخص 50 نشان‌دهنده‌ی هوای پاک با اثری خیلی کم بر سلامت عموم مردم است،

اما شاخص 300 نشان‌دهنده‌ی وضعیت هوای اضطراری است.
شاخص 100 عمدتا نشان‌دهنده‌ی مقدار مجاز آلاینده‌ها طبق استانداردهای ملی است و این مقداری است که برای حفاظت از سلامت

عمومی تعیین می‌گردد.

مقادیر زیر 100 معمولا قابل قبول فرض می‌شوند اما با عبور شاخص از 100، کیفیت هوا ابتدا برای گروههای حساس وسپس به

تدریج برای همه ناسالم خواهد شد.
محدوده 0 تا 500 شاخص کیفیت هوا معمولا به شش محدوده‌ی زیر تقسیم می‌شود که هر کدام با یک رنگ هم مشخص می‌شوند:

خوب: AQI بين 0 و 50، رنگ سبز
کيفيت هوا رضايت‌بخش است و آلودگي هوا بي‌خطر يا کم‌خطر است.

متوسط: AQI بين 51 تا 100، رنگ زرد
کيفيت هوا قابل قبول است مگر برای تعداد بسیار کمی از افراد مثلا کساني که نسبت به ازن حساسيت ويژه اي دارند.

ناسالم براي گروه هاي حساس: AQI بين 101 و 150، رنگ نارنجی
در این محدوده هم احتمال تاثیر گرفتن عموم مردم کم است اما بعضي از افراد گروههاي حساس ممکن است با مشکلاتی مواجه شوند.

مثلا افراد داراي بيماري ریوی، کهنسالان و کودکان در صورت مواجهه با این محدوده از آلاینده ازن یا افراد دارای بيماري ريوي و قلبي

در صورت مواجهه با این محدوده از آلاینده ذرات معلق.

ناسالم: AQI بین 151 و 200، رنگ قرمز
هر فردي ممکن است اثرات این محدوده از شاخص را بر سلامتی‌اش احساس کند. اعضاي گروههاي حساس ممکن است

با اثرات جدي‌تری بر سلامت خود مواجه شوند.

خيلي ناسالم: AQI بين 201 تا 300، رنگ بنفش
هشداري براي سلامتي به حساب مي‌آيد و بدين معني است که هر کسي ممکن است با اثرات جدی‌تری بر سلامت خود

مواجه شود.

خطرناک: AQI بالاتر از 300، رنگ ارغوانی
اخطاري جدي براي سلامت همه و اعلام وضع اضطراري است. در اين وضعيت احتمالا تمام افراد جامعه تحت تاثير قرار مي‌گيرند.

 

 

پای بعضی افراد بو می دهد. گاهی اوقات این بو به حدی است که در زندگی اجتماعی فرد مشکل ایجاد می کند. این بو معمولا شبیه به بوی پنیر یا آمونیاک است.

علت بوی بد پا چیست:

بوی بد پا معمولا به علت فعالیت باکتری خاصی ( باکتری ها دسته ای از میکروب ها هستند) به نام بروی باکتری   Brevibacteria ایجاد می شود. این باکتری بیشتر بر روی پوست کف پا و پوست بین انگشتان پا زندگی می کند و از تکه های پوستی که بطور مرتب از این نواحی جدا میشوند تغذیه می کند. بروی باکتری همان باکتری است که موجب تخمیر بعضی از انواع پنیر می­ شود.

محیط مناسب برای فعالیت این باکتری محیط مرطوب است. پای کسانی که زیاد عرق می کند و یا به دلایلی زیاد در کفش میماند می تواند محیط مناسبی برای رشد و فعالیت این باکتری فراهم آورده و موجب بوی بد پا شود.

بوی بد پا در مردان بیشتر دیده می شود. پوشیدن جوراب و کفش هایی که مانع از تنفس عادی پا شده و اجازه رسیدن هوا با پا را نمی دهند می تواند موجب بوی بد پا شود. ورزشکارانی که مدت زیادی کفش می پوشند و به علت فعالیت شدید بدنی تعریق زیادی در کل بدن منجمله در پا دارند مستعد بروز این وضعیت هستند. جوراب های نایلونی تا حد زیادی مانع رسیدن هوا به پا می شود و همچنین نمیتواند عرق پا را جذب کند. پوشیدن این جوراب ها میتواند پا را مستعد به بروز بوی بد کند.

درمان بوی بد پا چیست؟

دو راه برای مبارزه با بوی بد پا وجود دارد. یکی کم کردن تعداد باکتری هایی که بر روی پوست پا زندگی می کنند و دیگر خشک نگه داشتن پا.

مهمترین اقدامات به این منظور عبارتند از:

  • شستن مکرر پا با صابون های ضد باکتری
  • پوشیدن جوراب های تمیز و غیر نایلونی که اجازه رسیدن هوا به پا را بدهند و عرق پا را جذب کنند مثل جوراب های نخی
  • خشک نگه داشتن کفش
  • استفاده نکردن از کفش های تنگ و بسته مثل پوتین
  • استفاده از کفی های مخصوص که بو را به خود جذب می­ کنند.
  • کمی الکل ضد عفونی کننده داخل یک شیشه ی عطر خالی بریزید و به سطح داخلی کفش بودار بپاشید. سپس کفش را در هوای آزاد قرار دهید تا خشک شود. کمی هم جوش شیرین داخل کفش بریزید تا هر نوع بوی باقیمانده را از بین ببرد.
  • دو روز پشت سر هم یک کفش را نپوشید تا حداقل 24 ساعت هوا بخورد.
  • در موارد شدید ممکن است پزشک معالج از داروهای موضعی یا خوراکی استفاده کند که تعریق پا را کاهش می دهند.

coolمسواک تان را در دستشویی نگذارید.

طبق یک مطالعه جدید بسیاری از بیماری های ویروسی، باکتریایی و عفونی خطرناک از طریق مسواک هایی که در حمام و یا دستشویی (نزدیک توالت) نگهداری می شوند، به راحتی شیوع پیدا می کنند.

محققان دریافتند بیش از 60 درصد مسواک هایی که نزدیک به توالت قرار داده می شوند، آلوده به میکروب های مدفوع هستند. محققان به این نتیجه رسیدند که این موضوع می تواند تا 80 درصد احتمال بروز عفونت را در بدن بالا ببرد .

به گفته محققان و میکروب‏شناسان به طور متوسط در یک کاسه توالت حدود سه میلیون میکروب وجود دارد که این میکروب‏ها می‏توانند تا دو متر جابه‌جا شوند و روی زمین، دیوارها و روی مسواک قرار بگیرند.

لذا نباید مسواک را نزدیک به محل توالت قرار دهید. ولی گذاشتن مسواک در محیط حمام که توالت ندارد یا از توالت فرنگی آن استفاده نمی شود) و در محیط دستشویی که از توالت جداست (بین روشویی و توالت، دیوار و درب وجود دارد) اشکالی ندارد.

روی مسواک خیس درپوش نگذارید، زیرا از خشک شدن آن جلوگیری می کند.

البته باید گفت سیستم ایمنی بدن ما در مقابله با باکتری ها قوی است و هنوز موردی گزارش نشده که با استفاده از مسواک به عفونت های باکتریایی دچار شده باشد. اما باید درباره نگهداری از مسواک مان وسواس به خرج دهیم، مثلا هرگز نباید آن را در نزدیکی توالت و یا مستقیما روی میز قرار دهیم.

با هر بار دستشویی رفتن و سیفون کشیدن، تعداد زیادی باکتری در هوای دستشویی منتشر می شوند. طبیعی است که هیچ کس دلش نمی خواهد این باکتری های کثیف روی مسواکش بنشیند.

مسلما چندش تان می شود که بشقاب، پیراهن یا قاشق تان را در دستشویی بگذارید؛ پس چرا این وسواس را درباره مسواکی که مدام وارد دهانتان می کنید، ندارید؟!

به علاوه، آیا پس از دست زدن به دستگیره در دستشویی و ورود به آنجا، حاضرید با همان دست ها غذا بخورید یا ابتدا خوب دست های تان را با صابون می شویید؟ استفاده از مسواک هم این دقت ها را می طلبد.

smiley جلوگیری از آلودگی مسواک

- نباید مسواک را نزدیک به محل توالت قرار دهید.

- از مسواک دیگران به هیچ وجه استفاده نکنید.

- مسواک خودتان را به هیچ وجه به کسی ندهید.

- مسواک تان را خشک نگه دارید، زیرا باکتری ها مکان های مرطوب را دوست دارند.

- روی مسواک خیس درپوش نگذارید، زیرا از خشک شدن آن جلوگیری می کند.

- همیشه مسواک تان را به حالت ایستاده در جامسواکی قرار دهید و از گذاشتن آن به حالت خوابیده روی سطوح مختلف خودداری کنید.

- بهترین راه برای جلوگیری از افزایش تعداد باکتری های مسواک، تعویض منظم آن است. لذا دندان پزشکان توصیه می کند مسواک خود را حداقل هر سه تا چهار ماه یکبار عوض کنید.

- مسواک خود را پس از استفاده، کاملا با آب بشویید و بگذارید تا در هوای اتاق خشک شود.

- هر بار که حوصله نداشتید مسواک بزنید و نخ دندان بکشید، یاد تعداد باکتری های ساکن در دهان تان بیفتید و تنبلی را کنار بگذارید. باکتری ها عامل مشکلات دهان و دندانی از پوسیدگی  وبوی بد دهان گرفته تا بیماری های لثه هستند. بنابراین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را نوعی وظیفه بدانید.

از آلودگی هوا چه می دانیم ؟

آلودگی هوا به وجود هر ماده ای در هوا که می تواند برای انسان یا محیط او مضر باشد گفته می شود. وقتی یک ماده ای هوا را آلوده می کند، به آن آلاینده می گوییم. آلاینده ها ممکن است طبیعی یا ساخته دست بشر باشند و ممکن است به اشکال مختلف ذرات جامد یا قطرات مایع یا گاز باشند. تعداد آلاینده ها بسیار زیاد است.

برای مثال وقتی همه خانواده ها در شهر تهران یک ماشین دارند و هر روز با آن بیرون می روند، ماشین ها تولید گازهای آلوده می کنند و باعث آلودگی شهر ما می شوند. مثال دیگر، سوختی است که برای گرم کردن خانه هایمان استفاده می شود. برخی از اتوبوس ها و کامیون ها هم که گازوئیل مصرف می کنند، بسیار آلوده کننده هستند.
البته در نزدیکی تهران نیز کارخانه های بسیاری وجود دارند که آلودگی هوا را بیشتر می کنند. از برخی از این کارخانه ها دودهایی ببرون می آید که باعث آلودگی هوا می شود.

چرا هوای تهران آلوده شده است ؟
هوای تهران آلوده شده است چون تهران شهر بزرگی است و در آن ماشین های بسیاری وجود دارند. و دود این ماشین ها در آسمان جمع می شود. البته دود خانه ها، گرد و غبار خیابان ها و نیز دود ناشی از کارخانه ها، دود اتوبوس ها و کامیون ها هم در هوا جمع شده است.
یک علت دیگر آلودگی هوای تهران، وارونگی هوا است. وارونگی یعنی اینکه هوا در نزدیک زمین باید گرم تر و هر چه ارتفاع بیشتر می شود باید سردتر شود. ولی وقتی که هوای پایین تر سرد و هوای بالاتر گرم می شود، وارونگی به وجود می آید. وارونگی هوا علت آلودگی هوا در شهرهای بزرگ است.


 

از دست شما کودکان چه بر می آید ؟

 شما کودکان می توانید مانند نگهبانان محیط زیست در خانه و کوچه خود باشید. درست مانند همیار پلیس. یعنی شما کودکان می توانید همیار محیط زیست شوید. مثلا اگر بابا می خواهد برود و نان بخرد و از ماشین استفاده می کند، به او می گویید: بابا جان، با ماشین نرو، هوا آلوده می شود. می توانی پیاده بروی یا با دوچرخه.
یا اگر مامان می خواهد صبح شما را به مدرسه برساند، بگویید: پیاده می رویم. تازه مامان در راه هم با هم حرف می زنیم و پیاده روی می کنیم
.
 

     * در روزهای خیلی آلوده نباید از خانه بیرون برویم و باید صبر کنیم تا آلودگی برطرف شود.

 

 

برای دیدن انیمیشن بر روی  لینک زیر کلیک کنید.

http://www.aparat.com/v/S25o7

این انیمیشن نمایش می دهد که چگونه دندانهایتان را نخ دندان بکشید. کشیدن نخ دندان بخشی از برنامه روتین بهداشت صحیح دهان می باشد زیرا اهمیت زیادی در جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری لثه دارد. شما باید دندانهایتان را روزی یک بار نخ دندان بکشید، ترجیحا قبل از خوابیدن و بعد از مسواک زدن. با کشیدن مقداری نخ دندان از جعبه آن شروع کنید. در حدود ۴۵ سانتیمتر یا ۱۸ اینچ از طول نخ ببرید و انتهای آن را دور هر انگشت اشاره بپیچید به گونه ای که ۵ سانتیمتر نخ بین انگشتان شما باشد. سپس نخ را به آرامی با حرکت عقب و جلو بین دندانها بکشید. دقت کنید که فشار زیادی وارد نکنید و یا بین دندانها نکوبید. به تدریج وارد کردن آرام نخ دندان را بین دندانهایتان فرا خواهید گرفت. وقتی نخ دندان به خط لثه شما می رسد آنرا دور یکی از دندانهایتان خم کنید. سپس نخ دندان را بین دندان و لثه بالا و پایین کنید. این امر کمک می کند بین دندانهایتان را تمیز کنید، جایی که مسواک نمی تواند دسترسی پیدا کند. دقت کنید که نخ دندان را روی لثه فشار ندهید زیرا می تواند سبب آسیب آن گردد. هنگامی که روی لثه خود مقداری مقاومت احساس کردید، به آرامی نخ را از بین دندانهایتان خارج کنید. سپس قسمت استفاده شده نخ را دور یک انگشت بپیچید و قسمت جدیدی را از روی انگشت دیگر آزاد کنید. با ادامه این روند بین تمامی دندانهایتان را تمیز کنید. فراموش نکنید که بین دندانهای عقبی تان را هم نخ بکشید. همچنین شما می توانید بین دندانهایتان را با مسواک بین دندانی تمیز کنید که در عرض ها و شکل های مختلف موجود است. مسواک بین دندانی به همان شیوه نخ دندان، پلاک های بین دندانی را تمیز می کند. اهمیت دارد که تکنیک صحیح را بکار بگیرید. بنابراین از دندانپزشک یا بهداشتکار خود در خصوص دستگاه مناسب سوال کنید. او ممکن است استفاده از مسواک بین دندانی را پیشنهاد دهد، مثلا اگر شما بریج داشته باشید. اما این ممکن است برای هر کسی مناسب نباشد.
 


 

 

 

 

 

شپش سر چیست؟
شپش سر عفونتی انگلی است كه توسط انگلی به نام پدیكولوس هومانوس كاپیتیس (PEDICULUS HUMANUS CAPITIS) ایجاد می شود. شپش سر یك بیمارى انگلى است كه در سراسر دنیا حتى در كشورهاى توسعه یافته نیز به وفور مشاهده مى شود. شیوع بیمارى به وضعیت اجتماعى و اقتصادى خاصى محدود نشده و در تمام سطوح جامعه یافت مى شود. على رغم شیوع بیمارى در جامعه آمار دقیقى از میزان آن دركشور وجود ندارد.دختران بیش از پسران مبتلا مى شوند و بچه ها در سنین مدرسه بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا هستند.
طول عمر این مزاحم‌هاى كوچك كمتر از ۳۰ روز است. اما هر شپش ماده‌ بین ۵۰ تا ۱۵۰ عدد تخم به جا می‌گذارد كه هر كدام از این تخم‌ها در یك كپسول بسیار چسبناك قرار گرفته‌اند. این كپسول از فاصله تقریبا ۵ میلیمترى ریشه مو به مو می‌چسبد و به راحتى جدا نمی‌شود.




عامل بیمارى شپش سر چیست؟
عامل مولد بیمارى یكى از انواع شپش است كه به طور اختصاصى موهاى سر را درگیر مى كند. شپش بالغ با حركت روى سر روزانه ۴ تا ۶ تخم روى موها قرار مى دهدكه به وسیله یك اتصال محكم به موها متصل مى گردند كه به نام رشك (Nit) نامیده مى شوند كه به رنگ سفید و چسبیده به ساقه مو مشاهده مى شود.
شپش سر حشره ای بدون بال است که در سر انسان زندگی کرده ، از آن تغذیه می کند.
شپش سر تقریبا هر چهار ساعت از خون تغذیه می کند.
دارای شش پا است که طوری طراحی شده اند که قادر به چنگ زدن به مو باشد ولی توانایی پریدن ندارد. شکستن هر پا (با شانه زدن ) باعث مرگ شپش خواهد شد.
اندازه آن حدود یک تا دو میلی متر است ، به عبارتی دیگر ریز، اما قابل مشاهده است .
شپش ماده بالغ طی عمر حدودا یک ماهه خود ، روزانه ۴ تا ۶ تخم می گذارد. این تخم ها به مو در نزدیکی پوست سر که دما و رطوبت مناسب را داراست می چسبند و پس از ۷ روز ، شپش ها از تخم سر بیرون می آورند و طی ۳ بار پوسته ریزی به شپش بالغ تبدیل می شوند.

علائم شپش سر
اولین علائم بالینی در سر، موقعی اتفاق می افتد كه شپش شروع به حركت می كند كه معمولاً از حاشیه دو طرف سر شروع می شود و بعد به طرف مركز سر گسترش می یابد. در این هنگام بیمار احساس خارش در سر می كند. به تدریج خارش سر افزایش یافته و در سر خراشیدگی با ناخن پیش می آید. گاهی در موارد پیشرفته غدد لنفاوی اطراف سر در ناحیه گردن برجسته می شود.
شپش سر انگلی است که روی پوست سر و موی انسان زندگی می کند و از خون و لایه های سطحی پوست تغذیه می نماید. شپش سر با شپش بدن تفاوت دارد و فقط در ناحیه سر دیده می شود.

شپش ۲ تا ۴ میلیمتر طول دارد و به ندرت در حین معاینه با چشم دیده می شود .
اغلب آنچه که در بیمار مبتلا مشخص است تخم شپش (Nit) می باشد که به شکل بیضی شفاف تا سفید رنگ و حدود ۵/۰ میلیمتر به ریشه مو بطور مایل و در یک سمت مو می چسبد و به راحتی کنده نمی شود.
این تخمها به راحتی با شوره و ذرات پوسته سر و همچنین پوسته های سیلندری دور مو که اغلب رسوب تافت و نرم کننده های مو می باشند اشتباه می شود. تخم شپش به یک سمت مو در نزدیکی ریشه مو بطور مایل می چسبد و جدا کردن آن از موی سر با دست غیر ممکن است.




مراحل زندگی شپش روی سر
بعد از انتقال انگل شپش از انسان آلوده به انسان سالم، انگل بالغ یكی دو ماه زندگی می كند و انگل ماده در هر روز ۴-۶ تخم می گذارد كه به ساقه موها می چسبند و شبیه ذرات سفید مانند شوره دیده می شوند. این تخمها به بالغ تبدیل شده و این سیر همچنان ادامه می یابد

چگونه به شپش سر مبتلا می شویم؟
ابتلا به شپش سر در تمام جوامع دیده میشود و برای مثال در بچه های مدارس ابتدایی اروپای غربی در هر زمان حدود ۲% ابتلا به شپش سر وجود دارد به عبارتی دیگر ابتلا به شپش سر ارتباطی با وضعیت اقتصادی نداشته در تمام طبقات اجتماع ممکن است رخ دهد و حتی در مومیایی های مصر باستان هم رشک های مرده دیده شده است .
ازدحام جمعیت باعث می شود که شپش بتواند از سری به سری دیگر برود و از آنجایی که تماس نزدیک در بچه ها امری شایع است ، شپش سر بیشتر در این گروه سنی اتفاق می افتد ، هر چند هر کس در هر شرایط آب و هوایی ممکن است مبتلا شود.
طول مو، جنس ، سن و رنک مو تاثیری در انتقال شپش نداشته ، شامپو کردن معمولی باعث از بین رفتن یا پیشگیری از آن نمی شود و شستشو با سرکه هم تاثیری ندارد.
تراشیدن موها اگر چه موثر است اما راه حل مناسبی به شمار نیامده کاملا غیرضروری است .
شپش سر به هر حال از سر فرد دیگری به شما یا خانواده شما منتقل شده و شکستن زنجیره انتقال تنها با درمان موثر و برررسی تمامی موارد تماس میسر می شود.

چگونه به وجود شپش سر مشکوک شویم ؟
بزاق و ترشحات شپش سر محرک بوده و باعث خارش قابل توجه می شود اما تقریبا همه افراد با اطلاع یافتن از وجود شپش سر در نزدیکان خود، ناگهان دچار خارش سر میشوند! بنابراین طبیعی است که صرفا وجود خارش کافی نبوده ، لازمست که معاینه و بررسی دقیق تری انجام شود خیلی از اوقات هم، مدرسه یا همسایگان ممکن است شما را از وجود شپش در دانش آموزان مطلع کنند و لازمست که شما خانواده خود را از این نظر بررسی نمایید.
شپش سر اغلب با چسبیدن به قاعده مو خود را از چشمان شما مخفی می کند، ضمن آنکه از نور و گرما هم گریزان بوده ، غالبا دور از تاج سر قرار می گیرد لذا بیشتر مشاهده رشک های چسبیده به سر است که شک به بیماری را بر می انگیزد.

چگونه مطمئن شویم که رشک را یافته ایم ؟ 
آنچه مهم است آن است که رشک را از شوره سر و سایر حالات مشابه تشخیص دهیم، شوره سر در واقع پوست مرده است که به راحتی از مو جدا می شود. گاهی اوقات بقایای اسپری های مو هم ممکن است با رشک اشتباه شوند، اما توجه به چند نکته ما در تشخیص رشک کمک می کند: رشک ها همیشه یک شکل و تخم مرغی شکل بوده ، به مو در نزدیکی پوست سر چسبیده اند  و عمدتا در گیجگاهها، بالای گوش ها و پشت گردن دیده میشوند و برای جدا کردن آن ها از مو استفاده از ناخن ها ضروری بوده ، به راحتی جدا نمی شوند.
به هر حال برای پیدا کردن تخم شپش می بایست با حوصله تمام از یک گیجگاه به طرف مقابل ، منطقه به منطقه مو را گشت و بهتر است این کار زیر نور مناسب انجام شده و البته استفاده از یک ذره بین هم می تواند کمک کننده باشد. ضمنا این دقت را هم باید معطوف داشت که نزدیکی زیاد سر به فرد مورد معاینه ، می تواند باعث منتقل شدن شپش به سر فرد معاینه کننده شود.



شپش سر چگونه تشخیص داده می شود؟ 
شك به بیمارى اولین قدم تشخیص شپش سر است. همانطوریكه پیشتر نیز ذكر شد موارد شپش سر در تمام افراد جامعه حتى در افراد با رعایت بهداشت فردى بالا نیز ممكن است دیده شود. خارش سر بخصوص خارش بدون علت در یك كودك در سنین مدرسه باید از این جهت مورد بررسى قرار گیرد. به احتمال كم ممكن است بتوان شپش را از سر جدا كرد و با احتمال بیشتر مى تواند رشك هاى چسبیده به موى سر را یافت. در افراد بخصوص كودكانى كه ضایعات عفونى مثل زرد زخم یا ضایعات شبه اگزمایى در ناحیه سر و پشت گردن به كرات دیده مى شود احتمال وجود شپش را باید مدنظر داشت.

علائم ابتلا چیست؟
وقتى شپش روى سر راه مى رود یا از خون فرد تغذیه مى كند علائم اصلى بیمارى یعنى خارش ایجاد مى شود. معمولاً خارش در ناحیه پشت سر و اطراف گوش ها بوده و یا دراین نقاط از شدت بیشترى برخوردار است.
پس از چند روز تا چند هفته خارش تشدید مى گردد. مى تواند به همراه عفونت هاى سر، چسبیدن موهاى سر به همدیگر و بزرگ شدن غدد لنفاوى پشت گردن باشد. اغلب شپش روىسر به راحتى دیده نمى شود مگر در مواردى كه تعدادى زیاد از شپش روى سر وجود داشته باشد.

چگونه می توان از بروز بیماری پیشگیری كرد؟
با جدا كردن بیماران درمان نشده از افراد سالم و درمان سریع آنها می توان از انتقال بیماری جلوگیری كرد. ( در مكانهایی همچون مدارس و پرورشگاهها و …) با رعایت بهداشت تا حد زیادی می توان مانع ایجاد بیماری شد. زیرا انگل بر اثر مواد شوینده از بین می رود. هر چند تخم انگل خیلی مقاوم است.

پیشگیرى چگونه انجام مى شود؟
پیشگیرى معمولاً با ارتقا بهداشت كل جامعه است. درمان زودرس موارد با آگاهى دادن به والدین، آموزگاران و افراد دیگر جامعه مى تواند با كنترل هرچه سریعتر موارد مبتلا به كاهش ابتلا سایرین كمك كننده باشد. و در آخر لازم به ذكر مجدد است كه شپش سر در هر طبقه اجتماعى و اقتصادى مى تواند دیده شود و رعایت دقیق موازین بهداشتى هرچند بسیار مفید و كمك كننده ولى احتمال ابتلا را منتفى نمى سازد

عوامل سرایت
شپش سر از طریق انتقال مستقیم از انسان آلوده به انسان سالم ایجاد می شود، خصوصاً از طریق لوازم شخصی آلوده مثل شانه، كلاه، روسری، ملحفه و غیره به سرعت منتقل می شود.
این بیماری در سنین مدرسه (۱۸-۷ سالگی) بسیار شایع تر از سنین دیگراست و در هر دو جنس مذكر و مؤنث دیده می شود. هر چند در دختران به علت موهای بلند و پر حجم، بیشتر دیده می شود. این بیماری اگر به مدت طولانی ادامه یابد ، احتمال گسترش آن به قسمت های دیگر بدن وجود دارد.

راه درمان
سابق بر این تنها راه نجات از دست شپشها، تراشیدن موها از ته بود. اما امروزه شامپوهاى ضد شپش همه جا در دسترس هستند. فرد شپش‌زده باید یك دوره مشخص از این نوع شامپوها استفاده كند. این شامپو‌ها به علت دارا بودن تركیبات شیمیایى بخصوص باعث مرگ شپش‌ها می‌شوند و به مرور زمان با حل كردن كپسول تخم‌ها آنها را از مو جدا می‌كنند. شامپو‌هاى ضد شپش از شوینده‌هاى قوى به شمار می‌آیند و تا حدى نیز سمى هستند. اگر زخم‌هاى سر زیاد باشد، استفاده از این نوع شامپو‌ها می‌تواند تولید عفونت كند. بهتر است قبل از استفاده حتما با پزشك مشورت شود.
اولین نكته این است كه درمان فرد بیمار در آلودگی به شپش تاثیرگذار نیست. حتی اگر با بهترین روش‌ها نیز درمان شود. چرا كه اگر فردی در مجاورت و تماس نزدیك با یك فرد آلوده به شپش قرار داشته باشد، حداكثر تا ۲ هفته بعد مجددا آلوده می‌گردد، پس مهمترین اصل در مبارزه با شپش، انجام درمان دسته‌جمعی و همگانی و رفع آلودگی از كلیه لوازم و وسایل مورد استفاده افراد به طور همزمان است.

مهمترین نكته در مهار شپش دانش‌آموزان
 هم بازدید روزانه موی سر و در صورت لزوم بازدید لباس و بدن آنها توسط معلمان و مربیان مدارس و ارجاع سریع موارد آلوده به واحدهای بهداشتی درمانی برای درمان فرد آلوده به همراه خانواده و اطرافیان وی است. پس از درمان ضدشپش، احتمال انتقال آلودگی از بین می‌رود و دانش‌آموز می‌تواند به مدرسه بازگردد.
در اوایل ، كه بیماری هنوز گسترش نیافته است با كوتاه كردن موها، استحمام روزانه و جوشاندن وسایل شخصی می توان آن را از بین برد.
همانگونه که گفته شد شپش ها جزو حشرات محسوب می شوند ، بنابراین برای مقابله با آنها می بایست از یک حشره کش استفاده کرد که به شکل شامپو یا کرم قابل شستشو ساخته شده است .
اغلب بیماران توسط شامپوهاى مخصوص و بندرت داروهاى خوراكى درمان مى شوند. نكته مهم این است كه باید تمام افرادى كه ساعات زیادى را در كنار هم سپرى مى كنند مثل اعضا یك خانواده همزمان مورد درمان قرار گیرند. هرچند كه علامتى وجود نداشته باشد وحتى در معاینه توسط پزشك نیز علامتى دال بر دیگرى در سایر افراد خانواده وجود نداشته باشد. بنابراین اگر یك فرد در یك خانواده مبتلاست تمامى اعضا باید درمان گردند. معمولاً علت شكست درمان بیماران نیز عدم رعایت همین نكته است. برخى موارد درمان نیاز به تكرار پس از یك هفته دارند كه ضرورتاً باید انجام گیرد. روسرى، شانه، برس، كلاه، شال و روبالشى و ملحفه بایددر آب داغ شسته شوند. لوازم بهداشتى فردى باید در الكل خیسانده شده و یا در حرارت نسبتاً بالا شسته شوند. ضدعفونى و شست و شوى فرش و موكت ومبلمان ضرورتى نداشته و نیازى به ضدعفونى كردن كل خانه وجود ندارد. استفاده از شانه هاى با دندانه ریز جهت برداشتن رشك چسبیده به موها مى تواند كمك كننده باشد ولى تراشیدن موهاى سرتوصیه نمى گردد.

نکات مهم در مورد دارو درمانی در شپش سر :
نکته اول و مهمترین نکته این است که این داروها شدیدا سمی است . این داروها به هیچ عنوان خوراکی نیست . دارو را در حمام مصرف کنید و بعد از آلوده شدن دست به دارو هرگز دست را به دهن نگذارید و با دست آلوده چیزی نخورید
شامپوهای ضد شپش بسیار مؤثر هستند.شامپوی Lindane(GBH) که در بزرگسالان بکار می رود برای اطفال توصیه نمی شود. شامپوی Permethrin ۱% مناسب است .شامپو باید به تمام موها مالیده و ده دقیقه باقی بماند.سپس شسته و یک هفته بعد تکرار شود.این شامپو تخمها را از بین نمیبرد . لذا بعد از آن باید با محلول حاوی نسبت مساوی از سرکه و آب و با شانه ریز موها پاک شوند. شامپوی Hegor Antipoux تخمها را نیز از بین میبرد.تمام افراد خانواده باید با هم درمان شوند. هر چه که با سر بیمار در تماس بوده(شانه، ملحفه و کلاه)باید با آب گرم ۵۵ درجه شسته شوند.وسایلی که در اثر حرارت خراب می شوند باید به مدت ۲ هفته در کیسه دربسته باقی بمانند.
پرمترین‌ 
این‌ دارو به‌ عنوان‌ داروی‌ انتخابی‌درمان‌ شپش‌ توصیه‌ شده‌ است‌ و به‌صورت‌ شامپو، محلول‌ سرشوی‌،پودر، لوسیون‌ و كرم‌ موجود است‌

.
نحوه‌ استفاده‌ شامپو:
ابتدا موها را مرطوب‌ نموده‌ سپس‌ باشامپو یا سرشوی‌ ۱ درصد موها راآغشته‌ نمایید. لازم‌ است‌ ماده‌ مورد نظركاملا به‌ كف‌ سر و ساقه‌ مو مالیده‌ وماساژ داده‌ شود و آن‌ گاه‌ پس‌ از ۱۰دقیقه‌ شسته‌ شود. این‌ مشتقات‌ باعث‌مسمومیت‌ نمی‌شوند و اثر ابقایی‌ برموهای‌ سر دارد و تا ۱ هفته‌ در مو باقی‌می‌ماند و روی‌ رشك‌ نیز اثر كشندگی‌دارند. گاهی‌ اوقات‌ ضروری‌ است‌ كه‌درمان‌ تكرار شود. در این‌ مورد نیزلازم‌ است‌ پس‌ از خشك‌ كردن‌ كامل‌موها و با استفاده‌ از روش‌ خیساندن‌ مودر سركه‌ و شانه‌ كردن‌، رشكها را از موجدا كنید.

سایر فعالیتهای درمانی :
درمان‌ علامتی‌ خارش‌ پدیدآمده‌ در هر سه‌ نوع‌ شپش‌ سر، تن‌ وعانه‌ عبارت‌ است‌ از تجویز آنتی ‌هیستامینها ، مانند هیدروكسی‌زین‌، توسط پزشك‌ معالج‌
در صورت‌ وجود عفونت‌ ثانویه‌باكتریال‌ باید هر چه‌ سریعتر درمان‌آنتی‌بیوتیك‌ را برای‌ حداقل‌ ۱۰ روزشروع‌ كرد.
وسایل‌ شخصی‌ و پوششی‌نظیر كلاه‌، روسری‌ و امثال‌ اینهابایستی‌ به‌ مدت‌ ۳۰ دقیقه‌ با آب‌جوشانده‌ شوند تا هم‌ شپش‌ و هم‌رشك‌ از بین‌ بروند و سپس‌ خشك‌شوند.
استفاده‌ مرتب‌ از شانه‌ دندانه‌ریز در تشخیص‌، پیشگیری‌ و درمان‌شپش‌ سر توصیه‌ می‌شود و به‌ عنوان‌یكی‌ از راههای‌ تقویت‌ بهداشت‌فردی‌ مورد استفاده‌ می‌باشد. فاصله‌دندانه‌های‌ این‌ شانه‌ باید به‌ اندازه‌ای‌باشد كه‌ عملا رشك‌ را از موهای‌ سرجدا نماید.

درمان شپش سر با استفاده از سرکه :
راه دیگرى نیز براى مبازه با شپش‌هاى سر وجود دارد. دو قاشق غذا خورى سركه را در یك لیتر آب حل كنید، سپس تمام سر و موها را با این محلول خیس كنید. بعد از چند دقیقه با یك شانه دندانه ریز موها را خوب شانه كنید. محلول آب و سركه كپسول تخم‌ها را سست می‌كند و شانه دندانه ریز به جدا كردن آنها از موها كمك می‌كند.
همه لباسها و ملافه‌هایى كه با فرد شپش‌زده در ارتباط بوده‌اند باید تا حد ممكن با آب داغ شسته شوند. درجه حرارت بالاتر از ۵۱ درجه شپش‌ها را از بین می‌برد. وسایلى كه قابل شستشو نیستند را می‌توان به جاى دور انداختن در یك پلاستیك در بسته به مدت دو هفته در یخچال قرار داد.
اگر فرد یا فرزندان وی دچار این مشكل شده‌است حتما دوستان و اطرافیان را از مشكل خود آگاه كنید. دلیلى براى ترس یا خجالت وجود ندارد. جلوگیرى از گسترش بیمارى از بازگشت آن به سوى فرد هم جلوگیرى می‌كند.
اما بهترین راه بیشگیرى از شپش‌زدگى، استفاده از وسایل شخصى است. وسایلتان را به كسى قرض ندهید از كسى هم قرض نگیرید.


در درمان شپش سر دو نکته مهم را باید همواره به خاطر داشت:
۱- دو بار درمان به فاصله ۷ تا ۱۰ روز لازمست ، چرا که اگر چه با درمان نخست ، شپش های سر و اکثر تخم های آن از بین می روند ، اما از آنجایی که امکان سر برون آوردن آنها تا ۷ روز بعد از تخم ها وجود دارد ، لذا بهتر است به فاصله ۷ تا ۱۰ روز ، درمان مجدد انجام شود تا پیش از آنکه این شپش های جدید بالغ شده و توانایی حرکت پیدا کنند ، از بین بروند.
۲- تمام موارد تماس احتمالی باید درمان شوند، در غیر اینصورت همیشه احتمال ابتلای مجدد وجود خواهد داشت.

البته آنچه در کشور ایران برای این درمان این بیماری استفاده میشود عمدتا شامپو لیندین ۱ درصد و شامپو پرمترین ۱ درصد است . این فراورده ها برای بیش از ۴۰ سال است که مورد استفاده قرار می گیرند و غالبا غیر از عوارض نادر گذرا ، عارضه دیگری ندارند، اما مهم این است که درست مطابق آنچه توصیه شده است استفاده شده و بیش از حد مصرف نشوند، علاوه براین می بایست تمام موها بخوبی با آنها مرطوب شوند چرا که شپش سر کشته نمی شود مگر آنکه در تماس مستقیم با دارو قرار گیرد. ضمنا مثل استفاده از هر فرآورده دارویی دیگری لازمست که در مورد مصرف در زنان باردار ، مادران شیرده و نوزادان با پزشک مشورت انجام شود.

به یاد داشته باشید :
پس از درمان ، برداشتن رشک ها نه برای ادامه درمان و نه برای کنترل بیماری ضرورتی ندارد. در عین حال برای بسیاری این مسئله از نظر ظاهر مهم بوده و یا ممکن است مشکلاتی را در مدرسه ایجاد کند. بنابراین چاره ای نخواهد بود بجز جدا کردن رشک ها با ناخن یا استفاده کردن از شانه های دندانه ریز. به هر حال به عنوان یک قاعده کلی ، اگر در فاصله کمتر از ۴ سانتی متری پوست سر ، تخم شپش رویت نشود، بیماری درمان شده تلقی می شود و رشک های موجود روی موها با فاصله بیش از ۴ سانتی متر، اهمیتی از نظر انتقال بیماری ندارند.
شپش سر برخلاف شپش تنه ، ناقل هیچ بیماری دیگری نیست و از این بابت نگرانی وجود ندارد.
به خاطر داشته باشید اگر پس از دوبار درمان مجددا به شپش سر مبتلا شدید ، این بدان معنی است که فرد مبتلای درمان نشده ای در نزدیکی شما وجود دارد. بهر حال با ابتلای مجدد، دو دوره درمان مجدد هم لازمست
.